ORKESTDISCIPLINE ( of wel, wie de schoen past...)

Alhoewel discipline niet misschien het juiste woord is, geeft het wel weer dat er bepaalde afspraken gelden wanneer je in een orkest speelt.

Allereerst: heb respect naar elkaar en de dirigent. Zonder respect kom je nergens. Ieder lid heeft een bepaald niveau en dat is niet altijd hetzelfde. Aan de dirigent om al deze niveaus bij elkaar te laten komen en dat samen tot muziek maken te leiden. Deze dirigent heeft hier een studie voor gevolgd, heeft hier de kennis en de kunde voor en zal dit op de best passende manier doen.

Dan begint de orkestdiscipline eigenlijk al voor de repetitie. Zorg dat je er op tijd bent, zodat de repetitie op tijd kan beginnen. Dit betekent dat als de repetitie om 20.00u start, je niet om 19.55u aankomt, eerst nog koffie gaat drinken en op het gemak je instrument uitpakt.

Zorg dat je je muziek bij je hebt en een bepaalde volgorde aanhoudt in je map, zodat je bij het wisselen van stuk snel het volgende stuk te pakken hebt. Niets zo irritant als mensen die hun muziek niet kunnen vinden omdat het een zooitje in de map is of de bibliothecaris nog even snel een printje moet maken omdat er een partij mist.

Dan de start van de repetitie. Wanneer een dirigent gaat inspelen is het fijn als de instrumenten al enigszins warm en getest zijn. Blaas van tevoren even een toonladder, zodat je dan al weet of je het juiste rietje hebt en je ventielen niet blijven hangen en je dit niet tijdens het inspeelwerk hoeft te regelen. Moet je weer tussen je collega-muzikanten door, want je rietje of olie ligt natuurlijk in je koffer…

Als een dirigent afslaat, dan is dat niet zonder reden. Dan heeft hij of zij iets gehoord wat benoemd en gerepeteerd moet worden om het te verbeteren. Speel dan niet te lang door. Want des te langer doorgespeeld wordt, des te kleiner het effect is van de tips van de dirigent en des te hoger de irritatie bij je medemuzikanten.

Als de dirigent met de uitleg begint, wees dan stil. Ook al is de uitleg niet voor jou bedoeld, het getuigt van weinig respect naar dirigent en medemuzikanten als je door de uitleg heen kletst. Daarbij zou je er zelf ook nog wat van op kunnen steken.

De tweede helft van de repetitie is géén verlenging van de pauze. Dus laat je biertje aan de bar of zorg dat het op is voor je weer gaat zitten. Als bier al het juiste soort drinken is voor in de pauze… Op aangeven van dirigent of bestuurslid ga je meteen naar je plek wanneer de pauze klaar is, zodat gestart kan worden met de repetitie, ga zitten, pak je instrument en concentreer je tot het einde van de repetitie. Dán pas begint de derde helft.

Natuurlijk is er ruimte voor een lolletje tussendoor, maar de muziek voert tijdens de repetitietijd de boventoon. Dus een grapje prima, even lachen en weer door. Hang niet de hele repetitie de clown uit.

Na de repetitie neem je je instrument mee naar huis en laat deze niet in het instrumentenhok staan. Hoe moet je anders je partijtje thuis studeren? Teken tijdens de repetitie de lastige stukjes aan, zodat je weet dat je die thuis even na moet kijken. De repetitie is niet de plek om technische passages te repeteren, maar om de individuele muzikanten tot één te maken. Eén geluid, één dynamisch gevoel, één articulatie. Niets zo vervelend als elke repetitie hetzelfde riedeltje te moeten repeteren omdat men het thuis niet even nakijkt.

Als het concert dan eindelijk daar is, zorg dat je op tijd bent, wees stil tijdens de doorloop of het inspelen zodat er zo snel en efficiënt mogelijk gewerkt kan worden. Zorg dat je de juiste kledingvoorschriften volgt en niet denken: oh, die witte sokken zien ze toch niet. Afspraak is afspraak. En zodra er publiek in de zaal zit, wees stil en professioneel. Laat mensen genieten van de muziek.

Het allerbelangrijkste: stel jezelf nooit boven een ander. In een orkest speel je als groep en niet als individu. Er is geen ruimte voor ego’s, je maakt de muziek samen en met elkaar. Een dirigent geeft hier richting en leiding aan, altijd in dienst van de muziek.

De muzikant